رفرکتومتر چیست؟
رفرکتومتر را می توان یکی از تجهیزات پرکاربرد در حوزه سلامت به حساب آورد. با استفاده از دستگاه رفرکتومتر می توان میزان قند خون، چربی، اوره، پروتئین، نمک و غلظت مایعات به طور دقیق و منظم را اندازه گیری نمود.
آشنایی با رفرکتومتر
رفرکتومتر (Refractometer) از دو عبارت Refract به معنی شکستن و Meter بـه معنی سنجش تشکیل شده است و در کل به معنی شکست سنج است.
فیزیولوژی
تعیین میزان چربی ، قند خون ، پی بردن به میزان اوره و پروتئین خون ، میزان نمک موجود در آن و غلظت مایعات در بیماران از جمله مواردی است که نـیـاز به اندازه گیری دقیق دارد. درنتیجه جهت اندازه گیری مـوارد ذکـر شـده مـی تـوان از دسـتـگـاه رفرکتومتر استفاده کرد.
طرز کار
کارکرد و خواندن رفرکتومتر بسیار آسان است و نیازی به تجربه زیادی ندارد. دو قـطـره از مایع حاوی ماده ی حل شده در آن را روی صفحه شیشه ای حساس دستگاه ریخته ، درپوش مـحـافـظ را بـسـتـه و صفحه شیشه ای را مقابل نور مستقیم آفتاب یا نور مصنوعی قرار داده و پس از خـوانـدن از روی عـدد بـریـکس نشان داده شده به جدول بریکس (Brix) مراجعه تا میزان درصد وجود آن مـاده در مایع مشخص شود. با استفاده از جدول تصحیح حرارتی هم می‌توان دقت آزمایش را بالا برد.
کاربرد رفرکتومتر
رفرکتومتر وسیله ای آزمایشگاهی است برای تعیین میزان ناخالصی ماده یا مواد حل شده در آب که با روش عبور تابش نور از لایه ای از آن مایع که ماده مـــورد نـظـــر در آن حـــل شـــده و عـبـــور انـکـســاری (شکسـت) از منشور شیشه ای به کار می رود. امروزه در آزمایشگاه ها با استفاده از رفرکتومتر علاوه بر قند می توان چربی ، شوری ، PH آب و حتی ارزش غذایی را به دست آورد. هم‌چنین اندازه اوره یا پروتئین خون ، میزان نمک موجود در آن و غلظت مـایعـات را نیـز مـی تـوان بـا استفـاده از رفرکتومتر اندازه‌گیری کرد.
قسمت‌های رفرکتومتر
- دو عدد منشور: یک منشور انتشار دهنده Diffusing Prism و دیگری شکست دهنده Refracting Prism است.
- دو عدد لنـز: یکـی لنز تصویر و دیگری لنز n (ضریب شکست) است.
- ترمومتر: جهت تنظیم و گزارش دما
- پیچ: برای تنظیم تصویر
انواع رفرکتومتر
ایـن دسـتـگـاه در انواع رفرکتومترهای دسـتـی آنـالـوگ ، رفرکتومتر رومـیزی ، رفرکتومتر دستی دیجیتال و رفرکتومتر آنلاین موجود است.