زبری سنج چیست؟

امروزه مشخصات دقیق بافت سطحی به طور فزاینده ای اهمیت پیدا کرده است. مشخصات سطح، نیاز به روش بهتر از تست قدیمی کشیدن ناخن بر روی یک سطح دارد، که شامل اندازه گیری دقیق و تجزیه و تحلیل خاص باشد، با حرکت دادن ناخن روی یک سطح مطمئنا سطح صاف را از سطح خشن می توان تشخیص داد.. در کتاب روش بازرسی صنعتی، نویسنده بیان می کند که اگر نوک انگشت در طول سطح با سرعت حدودا 2.5 سانتی متر بر ثانیه به حرکت درآید، خشن بودن سطح تا مقدار 22 میکرومتر قابل احساس می باشد. درهرصورت مشکل اصلی روش تماس سرانگشتان و بیشتر روش های سنتی و قدیمی تر این است که آنها تلاش می کنند که تنها زبری سطح را آشکار سازند، در صورتی که بافت سطح شامل خیلی از خصوصیات داخلی پیچیده و وابسته به هم می باشد.
بافت سطح در مقابل تغییرات نحوه تولید بسیار حساس می باشد، یک تغییر حتی در ترکیب ماده اولیه یا سختی سطح قطعه بصورت یک تغییر در بافت سطح ماشینکاری شده بازتاب خواهد داشت. فرسایش ابزار، کرنش موجود در مواد و شرایط غیرصحیح ماشینکاری و شرایط محیطی، همه می توانند ردپا و اثراتی بر روی سطح داشته باشند.

صافی سطح

جهت نشان دادن ناصافی سطح در حالت کلی از علامت √ استفاده می گردد که سطوحی که متعلق به اعمال مکانیکی بدون براده برداری است و سطوحی که متعلق به اعمال مکانیکی با براده برداری است بترتیب از علائم √0 و √ استفاده می شود. 

موقعیت علائم شاخص کیفیت سطوح مانند زیر نمایش داده می شود:
a : منظور همان Ra است (همراه با ارتفاع زبری )
b: روش تولید سطح : ازقبیل عملیات حرارتی، شیمیایی، سنگ سازی و عملیات دیگر مربوط به سطح است.
c: طول نمونه آزمایش
d: جهت الیاف
c: مقدار عمق براده برداری
روشهای اندازه گیری زبری

برای اندازه گیری زبری سطوح می توان از طرق زیر عمل نمود:
1-روش مقایسه ای:

ساده ترین وسیله اندازه گیری زبری سطوح، مقایسه زبری سطح قطعه کار با سطح نمونه های موجودی می باشد که دارای ارتفاع زبر معینی می باشند، در این روش به کمک کشیدن انگشت یا ناخن روی سطح مورد آزمایش، زبری سطح آن را با زبری سطح نمونه مقایسه و اندازه زبری را تعیین می کنند.

2-زبری سنج دیجیتالی

برای اندازه گیری زبری سطح در کارهای سری، معمولا از اندازه گیر الکترومکانیکی استفاده می شود. در این نوع از دستگاه ها، میله ی لمس کننده با نوک الماسه بسیار ظریف روی سطح کار در حدود 6 تا 10 میلیمتر کشیده می شود، انتهای ین میله در داخل بویینی قرار دارد. بعلت مضرس بودن سطح کار، میله لمس کننده در داخل بویین به بالا و پایین حرکت کرده و سبب قطع خطوط قوای موجود در سیم پیچ می گردد، و جریان مغناطیسی ضعیفی را بوجود می آورد. تغییرات جریان از طریق دستگاه های تقویت کننده ای به عقربه ای منتقل شده و روی صفحه مدرج بر حسب واحد زبری سطح قابل خواندن می گردد. در بعضی از ان دستگاه ها تغییرات زبری سطح بر روی نوار همزمان چاپ می گردد در روی این دستگاهها معمولا کلیدی نصب شده است که برای انتخاب ردیف زبری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

نکات اصلی در انتخاب یک زبری سنج دیجیتال

• محدوده اندازه گیری
• دقت اندازه گیری
• قابلیت اندازه گیری پارامترهای مختلف زبریRA,RZ,RY,Rq,Rp,RT,RMAX,RV,R3Z,RS,RSM,RSK,RMR ) (
• نوع اندازه گیری METRIC um,Imperial uinch ) )
• قابلیت اتصال به کامپیوتر یا پرینتر